Người ta vẫn thường nghĩ rằng Tết phải là những ngày đoàn viên ấm áp, là tiếng cười giòn tan bên mâm cơm sum họp, là không khí rộn ràng trong từng nếp nhà. Nhưng mấy ai có được một cái Tết vẹn tròn như thế? Cuộc đời vốn không phải lúc nào cũng đủ đầy như mâm ngũ quả đặt trang trọng trên bàn thờ. Đâu đó, vẫn còn những nỗi niềm day dứt chưa kịp hóa giải, những khoảng trống nhớ nhà của người tha phương làm xa chưa thể trở về, là tiếng xé lòng của những người con vừa mới mất cha mất mẹ hay những âm vang chua chát còn sót lại sau bữa cơm tất niên. Với một số người, Tết chỉ là một tiếng thở dài ngao ngán – có gì đâu mà mong đợi, mà háo hức?

   Có những cái Tết người ta mong mỏi suốt một năm để được đoàn tụ, nhưng cũng có những cái Tết chỉ mong trôi qua thật nhanh, để bàn thờ không còn trống trơn, để thoát khỏi cảm giác lạnh lẽo ngay chính trong ngôi nhà của mình. Có những cái Tết mang theo niềm vui trọn vẹn trong lồng ngực, nhưng cũng có những cái Tết là nỗi buồn day dứt chẳng thể nguôi ngoai, những nỗi phiền muộn phải giấu kín trong góc tủ, khóa chặt lại mà không dám mở ra.

   Tết, đôi khi chẳng nằm trong ba ngày mùng Một, mùng Hai, mùng Ba, mà hiện hữu trong một sớm tinh mơ bình dị. Đó là lúc ta tự rót cho mình một tách trà sen thơm nóng, lắng nghe tiếng gió vi vu, ngắm nhìn nhành hoa lài tỏa hương nhè nhẹ và để lòng lặng yên. Tết có thể là một trưa hè yên bình, khi ta được gối đầu lên hiên nhà, nghe mẹ, nghe bà ru bằng những câu hát ầu ơ thân thuộc, đong đưa trên chiếc võng cũ kỹ. Tết cũng là khi ta biết cảm thông, sẻ chia, là khoảnh khắc ta nhẹ nhàng lau đi những giọt nước mắt của một ai đó mà chẳng chút phiền lòng.

   Có thể Tết không ghé thăm ta năm nay, nhưng một ngày nào đó, ta sẽ bất chợt nhận ra nó ở một góc đời bình dị mà đẹp đẽ – trong ánh mắt háo hức của một đứa trẻ cầm trên tay cây kẹo ngọt, trong đôi bàn tay già nua nâng niu trái dưa hấu đỏ mọng, hay trong tiếng chim sẻ ríu rít gọi nhau lúc bình minh. Tết, lúc ấy, chẳng cần phải được bày biện thật đủ đầy, mà là khoảnh khắc tâm hồn ta lắng lại, nhận ra rằng những điều giản dị nhất luôn hiện hữu, chỉ chờ ta dừng bước, ngẩng đầu và cảm nhận.

   Chiều 28 Tết, dạo một vòng Sài Gòn, tặng bánh tét cho những ân nhân nơi tu viện, ngang qua các khu chợ quê hay phố thị, thấy những giỏ hoa xuân rực rỡ khoe sắc. Đâu đó, những đôi tay gầy guộc của người lao động vẫn miệt mài sắp xếp từng chậu vạn thọ, những mẹt xôi còn dang dở mong kịp bán hết. Nhưng cũng có những đôi vai nhỏ bé lặng lẽ ngồi bên vỉa hè, ánh mắt trĩu buồn nhìn dòng người hối hả lướt qua, như thể cả mùa Tết đã bỏ quên họ phía sau.

   Người học Phật hiểu rằng, có những nhành mai sẽ bung nở rực rỡ giữa mùa xuân, nhưng cũng có những bông mai đã sớm úa tàn ngay cả khi xuân chưa kịp về. Vậy "mai" thực sự nằm ở đâu? Tết có cần phải theo một khuôn mẫu nhất định, một hình thức chung để mới gọi là Tết? Mọi sắc thái của Tết đều là bài học để chúng ta chiêm nghiệm. Mùa xuân của người con Phật không nằm trong những cành mai vàng rực, những lời chúc rộn rã, hay những phong bao lì xì đỏ thắm. Xuân cũng không chỉ là mâm cỗ đủ đầy hay tiếng pháo nổ vang trời. Xuân thực sự nằm ở từng khoảnh khắc sống với sự tỉnh thức, biết trân trọng từng phút giây hiện tại, để mỗi ngày đều là một ngày xuân trọn vẹn, tinh khôi, không nhuốm bụi phiền.

   Và khi đó, ta sẽ thấy mùa xuân không còn là những con số trên tờ lịch treo tường, mà là một dòng chảy miên viễn thấm đẫm trong từng bước chân, trong ánh mắt biết yêu thương, trong hơi thở còn vương chút niềm tin vào cuộc đời. Xuân, lúc ấy, không nằm trong ngày tháng, mà nằm trong cách ta học lại cách thương mình và thương người, như thể cuộc sống này chưa bao giờ thiếu đi một nhành xanh tươi, một bông hoa đẹp đẽ.

Tuệ Tâm