Phật tử Đức Bạch lúc còn ở Việt Nam là phóng viên, quay phim, chụp ảnh ở chiến trường cho hãng NBC News. Sau khi sang Mỹ, chú tiếp tục làm cho đài truyền hình NBC News. Cô Diệu Thiện cũng làm cho hãng này về công tác văn phòng. Cô quản lý hơn 2.000 nhân viên Mỹ.

Nhân dịp đầu xuân Đức Bạch, Diệu Thiện về thăm Tu viện Khánh An, BBT xin giới thiệu buổi trò chuyện giữa Sư chú Trung Nhã với hai Phật tử Đức Bạch - Diệu Thiện.

Cô chú có thể cho biết đôi nét về bản thân và nhân duyên nào đã đưa Đức Bạch và Diệu Thiện đến với đạo Phật?

PT. Diệu Thiện: Con năm nay 73 tuổi rồi,  còn Đức Bạch thì đã 86. Vợ chồng chúng con rời Việt Nam cách đây gần 40 năm, hiện đang định cư ở bang California - Mỹ quốc. Những ngày đầu sống ở Mỹ thật khó khăn. Khó khăn vì đất khách quê người, không có người thân, không ai giúp đỡ, khí hậu, thổ nhưỡng, văn hoá, lối sống ở Mỹ khác xa Việt Nam nhiều lắm! Những ngày đầu qua đó con cứ khóc hoài. Khóc vì không biết sống làm sao ở mảnh đất lạ này. Nhìn mấy đứa con nheo nhóc của mình  con càng tủi hơn, không biết làm sao lo cho mấy đứa nó; rồi nghĩ đến cha mẹ, con lại tủi thân và khóc nhiều hơn. Khóc vì nhớ cha mẹ, không biết nơi quê nhà cha mẹ mình sống sao rồi. Lòng cảm thấy bất hiếu không lo cho cha mẹ được chu toàn, đi mà không nói một lời từ biệt. Nhưng chính ý chí sống, ý chí lập nghiệp nơi đất khách quê người, ý chí lo cho con cái đã khiến chúng con vụt dậy. Sau  một thời gian thì chúng con cũng tìm được việc làm.

Vốn quen lối sống tình cảm của người Việt Nam rồi, nhưng khi qua đây thấy lối sống “công nghiệp” của người Mỹ, con cảm thấy hụt hẫng. Càng hụt hẫng bao nhiều con càng nhớ quê da diết bấy nhiêu. Nhớ dòng sông quê hương mình đã từng tắm ở đó, nhớ hàng dừa xanh, nhớ chiếc xuồng ba lá, nhớ con đò, bến nước…những cảnh mà ở Mỹ không có được. Lúc nào trong tâm con cũng muốn về quê, nhưng phương tiện đi lại, hoàn cảnh xã hội lúc đó không cho phép nên ước mong trở về quê đành ấp ủ, chờ cơ hội trở về. Giờ thì ước mơ đã thành hiện thực, và hàng năm đều về lại quê hương. Đây là một trong niềm hạnh phúc lớn  của hai chúng con - Diệu Thiện và Đức Bạch.

So với những bạn đồng đạo khác, con đến với đạo Phật khá muộn. Con quy y hồi năm 2010, nhờ chị của con là Diệu Liên hướng dẫn. Lúc đó Diệu Liên dắt đi chùa, cho xem đĩa giảng.  Một trong những đĩa giảng mà con ấn tượng là bài “Bến yêu thương” của Thầy Viện chủ đây. Lúc đó thì chưa biết Thầy nhưng trong lòng thầm cảm phục và ước mong được về quê, tìm đến thầy viếng thăm, học đạo.

Càng học Phật bao nhiêu, con càng thấm giáo pháp bấy nhiêu.   Những điều Đức Thích Ca dạy trong kinh trúng quá trời. Nó trúng với thực tế với cuộc sống và có tác dụng chuyển hóa khổ đau, phiền não trong mình.

Đức Bạch: Như lời Diệu Thiện nói, Đức Bạch con năm nay đã già rồi. Càng sống bao nhiêu càng thấm thía cuộc đời, càng cảm nhận sâu sắc lời Phật dạy bấy nhiêu. Đức Bạch cảm nhận cuộc đời như một dòng sông luôn trôi chảy mà không bao giờ dừng lại - Đời là vô thường. Nếu không nhận chân rõ bản chất của nó  chúng ta sẽ khổ đau. Nhớ lại nỗi đau mà phải chịu đựng và canh cánh trong lòng rất nhiều năm, đó là nỗi biền biệt xa quê, xa cách người thân, xa cách cha mẹ. Hồi đó phải trốn đi, bỏ cha mẹ lại quê nhà. Con nhớ lại những thời kỳ đầu việc gửi thư từ Mỹ về Việt Nam khó khăn lắm, phải mất 6 tháng mới tới được gia đình. Chính vì thời gian lâu như vậy nên khi nhận được thư báo là mẹ mình mất thì cũng đã cách 6 tháng rồi. Không về dự đám tang của mẹ, Đức Bạch thấy ân hận và cảm thấy bất hiếu lắm! Sau này để sám hối với tội bất hiếu của mình, ai chỉ gì chúng con làm cái đó: Cầu siêu, Cúng dường trai tăng, Trai đàn chẩn tế, làm từ thiện…để hồi hướng công đức cho mẹ. Kể từ khi gặp được thầy Trí Chơn đây, nhờ Thầy khai thị,  giúp tháo gỡ những nỗi đau, phiền muộn trong lòng. Giờ thấy lòng nhẹ nhõm đi nhiều lắm.

Nhân duyên nào mà cô chú biết được Thầy viện chủ Tu viện Khánh An? Về Khánh An lần này, cô chú có cảm nhận như thế nào?

Diệu Thiện: Cũng như tất cả bà con ở Mỹ và một số nước, chúng con biết Thầy qua đĩa giảng. Thông qua những bài giảng của Thầy, con thấy mình càng thấm nhuần giáo pháp và càng kính mộ người hướng đạo để mình tu. Cách đây bốn năm, trong chuyến về quê, chúng con quyết định đến Tu viện Khánh An để gặp, vấn an Thầy. Trông Thầy thật giản dị, bình dân nhưng vẫn toát lên niềm hoan hỷ, an lạc, nhàn nhã. Con đã về đây nhiều lần và cảm nhận được thầy, con hay nói vui là ông thầy bình dân. Chúng con cảm nhận rằng, với tất cả mọi người, Thầy chỉ có một nụ cười, không phân biệt trên, dưới, trong, ngoài, gần xa. Diệu Thiện và Đức Bạch cũng đã đến rất nhiều chùa để học đạo, nhưng khi đến Tu viện Khánh An thì chúng con nguyện dừng lại ở đây, vì chúng con đã đến đúng chỗ mình cần tìm và đã gặp được đúng người mình cần gặp.

Bước vào sân Tu viện, con ấn tượng với câu thiền ngữ được khắc trên phiến đá, đặt ở một vị trí trang trọng: "Đến đi tự ngươi, đỉnh cao nào thích thú thì ngươi dừng lại". Hỏi ra mới biết đó là câu thiền ngữ của Thiền sư Nhất Hạnh, tự tay Ngài viết và tặng Thầy Viện chủ từ hơn mười năm trước ở Làng Mai. Và giờ này, chúng con cũng cảm thấy đã có đỉnh cao thích thú rồi nên không tìm kiếm nữa.

Tuy xa quê mà vẫn không xa cách, mỗi ngày chúng con vào trang Web thăm Thầy, thăm chúng Tăng Tu viện.

Đức Bạch: Ở đây, lòng thanh thản, nhẹ nhàng. Con rất thích ở lại Tu viện để cùng tu tập với quí Thầy, quí chú. Hôm trước được ăn cơm chung với quý thầy, quý chú tại Tu viện, một không gian yên ắng, ăn trong im lặng, con cảm thấy hạnh phúc vô cùng. Đức Bạch muốn về Việt Nam sống lắm, nhất là về tại Tu viện Khánh An để sống những ngày cuối đời của mình nhưng  hoàn cảnh không cho phép. Hôm uống trà, Thầy Viện chủ nói vui "Nếu muốn về Khánh An, Thầy sẽ "cấp visa" không thời hạn cho cô, chú ở đây". Biết là câu nói đùa nhưng tấm lòng thật. Chúng con rất cảm động. Chúng con lớn tuổi rồi nên bệnh tật nhiều lắm, về Việt Nam chưa quen với bác sĩ bên này và khí hậu khác nhiều so với ở Mỹ,  nên sự thích nghi chắc là khó. Nhưng  tương lai, Đức Bạch và Diệu Thiện sẽ về Việt Nam ở luôn.

Bức tranh chú vẽ Hòa thượng Daichi và Thầy Viện chủ thật đẹp. Chú có thể cho biết lý do nào Đức Bạch lại vẽ  bức tranh đó?

Đức Bạch: Đức Bạch vẽ bức tranh đó là vì quý mến Thầy. Một  ân nhân đã khai sáng trí tuệ cho Đức Bạch. Biết ơn vì những lúc Đức Bạch khổ đau, cảm thấy bất hiếu với mẹ, nhưng nhờ Thầy chỉ dạy nên nỗi đau đó đỡ hơn nhiều.

Đức Bạch quý Thầy ở sự giản dị với nếp sống nhẹ nhàng, thong dong. Một sự giản dị chân thật, một nếp sống thong dong chân thật chứ không có làm kiểu. Sự giản dị không phải ai cũng làm được, nhất là một người đã có vai trò trong Đạo, nói theo kiểu thế gian của tụi con là có địa vị, tiếng tăm. Đức Bạch cũng quý và kính trọng Hòa thượng Daichi lắm. Ngài là bậc chân tu đức độ và là một trong những vị giúp đỡ đồng bào Việt Nam mình rất nhiều trên đất Nhật. Bức tranh đó, Đức Bạch vẽ trong 6 tháng trời, vì tuổi già sức khỏe kém nên vẽ lâu, vẽ mệt rồi thì nghĩ, nhưng mỗi nét bút của của Đức Bạch luôn chứa đựng sự trân trọng và biết ơn của mình đối với Thầy.

Bức tranh vẽ xong rồi được chuyển về Việt Nam đóng khung và đã đem đến đây tặng Thầy. Đức Bạch nghĩ rằng tranh vẽ bằng cả sự kính trọng, niềm biết ơn là món quà quý nhất của mình dâng Sư phụ đây!

Xin cám ơn cô, chú. Kính chúc cô, chú một mùa xuân an vui.

Trung Nhã thực hiện