Pháp thoại NUÔI DƯỠNG CĂN LÀNH tại Chùa Phổ Quang (Q. Tân Bình)
Mở đầu, thầy nhắc nhở đại chúng hãy trở về với chính mình, gác mọi bôn ba suy tính, phiền lụy mà lắng lòng thanh tịnh để có được sự an lạc. Bởi lẽ, chúng ta sẽ không thể nào an lạc nếu tâm còn chộn rộn, lòng vẫn còn miên man và thân còn lay động.
Thầy nói, thế giới mà chúng ta đang sống, Đức Phật gọi là đời 5 trược. "Trược" là cấu uế, dơ bẩn. 5 trược gồm:
1) Kiếp trược: nói đến cuộc sống của chúng ta vốn dĩ bất toàn;
2) Kiến trược: là cái thấy mê lầm, sai lệch, không đúng bản chất của sự vật hiện tượng;
3) Phiền não trược: sống trong một kiếp sống sướng khổ, buồn vui, lo lắng, sầu muộn, thấp thỏm, sợ hãi,...;
4) Chúng sinh trược: chỉ mọi loài chúng sinh luân hồi sinh tử, vì mê lầm không thấu rõ được lẽ sống mà không thấy, không biết;
5) Mạng trược: chỉ sinh mạng ở mỗi chúng ta. Ngay nơi tấm thân này được cấu thành bởi 4 đại, 32 thể trược và chịu phiền lụy khổ não của thân 5 uẩn.
Thầy ôn tồn giảng giải, thế giới này là thế giới ngũ trược ác thế, để có được trí tuệ, chỉ có thể tu tập. Nếu thiếu tu tập, thiếu ánh sáng của chánh pháp, chúng ta sẽ sống trong vô minh. Vô minh là không có trí tuệ, không thấy được bản chất của sự vật hiện tượng, không thấy được tất cả các pháp đều là duyên sinh mà thành. Vì không thấy nên chấp rằng có tôi, có ngã, có so sánh, đối chiếu, hơn thua... từ đó mà khổ đau, phiền não trỗi lên.
Chúng ta có mặt trên đời do nghiệp và vô minh. Bản chất của lẽ sống này chính là ái dục. Vô minh và ái dục đưa dắt chúng ta có mặt trên đời. Thầy dẫn lời đức Phật nói trong kinh Tăng Chi, chương X, phẩm Vô Minh: thứ nuôi dưỡng vô minh chính là những độc tố tham-sân-si, hôn trầm, thuỵ miên, trào cự, hối quá, bất tín. Khi thân cận với các bậc chân nhân, chúng ta có nhiều cơ hội học hỏi giáo Pháp – những lời dạy vàng ngọc của đức Thế Tôn. Nhờ học hỏi giáo pháp nên chúng ta có đức tin. Nhờ có đức tin, ta sống ghi nhận những sự vật hiện tượng đúng như nó đang là, gọi là như lý tác ý. Nhờ như lý tác ý, ta sống có chánh niệm tỉnh giác, thu thúc được 6 căn, hoàn thiện được thân – khẩu – ý thanh tịnh và tránh được các triền phược khởi lên, nhờ vậy mà phá trừ được vô minh và chấm dứt luân hồi sinh tử.
Đó là một chuỗi mà đức Phật đã dạy cho chúng ta.
Thầy nhấn mạnh, thế giới này không có gì ngoài căn cảnh thức. 6 căn “mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý” tiếp xúc với 6 trần “sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp” tạo ra nhận thức. Qua đó, thầy chỉ dạy, nuôi dưỡng căn lành chính là chánh niệm tỉnh giác, thu thúc được 6 căn của mình, đem giáo pháp của đức Phật ứng dụng vào 6 căn trong từng phút giây, từng sát-na. Đừng nghĩ cái thấy của mình là đúng, đừng sống trong suy tưởng và con mắt sai lệch của mình. Phải thận trọng trong từng cái nhìn, cái nghe; không làm những điều tổn hại, không nói những điều tổn thương. Nương vào tấm thân ngang qua mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý mà sống đời thiện lành, làm điều tốt đẹp. Hãy thấy rõ bản chất của tâm, các pháp chỉ do duyên sinh mà không có ngã, thấy được như vậy ta sẽ an lạc, hạnh phúc.
Thầy nhắn nhủ, mỗi người hãy phòng hộ và có chọn lọc, thấy được cái đau khổ đem lại hạnh phúc. Phòng những cái sai trái, dứt trừ những điều ác; chú tâm vào từng hơi thở, câu niệm Phật hay lời kinh... để phiền não được lắng xuống. Bên cạnh đó, hãy sống bằng tuệ, lấy tuệ quán chiếu để thấy được thân – thọ – tâm – pháp: Thân (cấu trúc của thân thể này), thọ (những cảm xúc của mình), tâm (những gì đang diễn ra bên trong), pháp (thấy sự vật hiện tượng trong tâm và ngoài tâm). Nhờ thấy như vậy ta biết được bản chất sinh diệt - diệt sinh, không có gì tồn tại độc lập.
Cuối lời, Thầy nhắn gửi hội chúng: "Thân khẩu ý thanh tịnh, Thị danh Phật xuất thế. Thân khẩu ý bất tịnh, Thị danh Phật diệt độ". Chỉ cần ba nghiệp thanh tịnh, mỗi phút giây ta đã sống cùng với chư Phật.
Vào lúc 9h15, thời Pháp âm khép lại đầy hỷ lạc. Đại chúng được tưới tẩm mình trong giáo Pháp diệu dụng của đức Thế tôn, khai tâm mở trí, trang bị thêm hành trang giúp mình vững chãi hơn trên đường đạo.
Khánh Ngân
Một số hình ảnh ghi nhận khác: