Pháp thoại “Thanh tịnh tâm” tại chùa Linh Quang - California
Mở đầu buổi chia sẻ, Thầy đọc lại một đoạn trong bài Sám Qui Mạng:
Qui mạng thập phương Điều Ngự Sư
Diễn dương thanh tịnh vi diệu Pháp
Tam thừa tứ quả giải thoát Tăng
Nguyện tứ từ bi ai nhiếp thọ
Đệ tử chúng đẳng
Tự vi chân tánh
Uổng nhập mê lưu
Tùy sinh tử dĩ phiêu trầm
Trục sắc thanh nhi tham nhiễm
Thập triền thập sử tích thành hữu lậu chi nhân
Lục căn lục trần vọng tác vô biên chi tội
Mê luân khổ hải
Thâm nịch tà đồ
Trước ngã đam nhơn
Cử uổng thố trực
…
Thầy nói, ngay từ cái thuở uyên nguyên, chúng ta đã có một trái tim trong vắt và sáng ngời, thế nhưng, chỉ vì một phút bất giác mà lại rơi vào sanh tử luân hồi. Chúng ta đã lên xuống bềnh bồng trong dòng của cõi tử sanh, bị lôi cuốn vào những tham đắm của thế gian cũng chính vì căn nguyên của thập triền thập sử làm hạt giống khổ đau. Thầy giải thích thêm, thập triền chỉ cho những người không biết tàm quý, sống một cuộc đời tật đố, ganh ghét, tỵ hiềm, bỏn xẻn, keo kiệt, tráo trở dối trá. Thập sử là mười thứ sai khiến và ràng buộc chúng sanh hành động không đúng với chánh pháp: tham, sân, si, mạn, nghi, thân kiến, biên kiến, tà kiến, kiến thủ, giới cấm thủ. Những thứ đó làm cho chúng sanh lu mờ tâm trí, mê luân khổ ải nên mãi còn lẩn quẩn trong ba cõi chịu nhiều sự thống khổ.
Lục căn lục trần vọng tác vô biên chi tội. Phàm đã là người bình thường thì có sáu căn. Khi sáu căn tiếp xúc với sáu trần, có nghĩa là: mắt thấy được hình ảnh, mũi ngửi được mùi thơm, lưỡi nếm được chất chua, cay hay ngọt, tai nghe được điệu nhạc êm đềm, thân thì cảm thấy đau đớn, hay lạnh lẽo, còn ý thì bắt đầu suy nghĩ, thì ký ức của chúng ta phát sinh ra sự phân biệt. Và chính sự phân biệt, hiểu biết và phán đoán này được gọi là thức. Ví như khi con mắt tiếp xúc với trần cảnh nghĩa là ta đã có sự phân biệt. Từ phân biệt mà có định kiến, cố chấp, đúng sai. Cái thấy của mỗi người do quyết định của ý thức. Vì thế hãy giữ cho tâm được hoàn toàn thanh tịnh và loại bỏ mọi chấp trước thì vô minh và vọng tưởng sẽ bị tiêu diệt. Tất cả mọi việc làm phải trái đúng sai đều do ý quyết định. Nếu ý thanh tịnh thì hành động thanh tịnh. Do đó chúng ta phải sáng suốt dùng trí tuệ để đánh tan mọi vọng tưởng, vô minh để đem lại sự thanh tịnh, tinh khiết trong tâm mình.
Trách nhiệm của người tu hành là quay về nương tựa chính mình mà không tìm cầu cái bên ngoài. Nhìn vào chính mình là giác ngộ, nhìn ra thế giới bên ngoài chỉ là sự hiểu biết. Hiểu biết không giải quyết được sinh tử, vấn đề khổ đau, chỉ có quay lại nương tựa nơi hải đảo tự thân mới mang lại cho con người chân hạnh phúc. Nhớ lại hình ảnh của Đức Thế Tôn năm xưa, qua 49 ngày đêm Ngài ngồi dưới gốc cây bồ đề mà tuệ giác bừng sáng. Vì thế, là đệ tử của Đức Như Lai, chúng ta nhất quyết loại trừ tất cả dục vọng để tăng trưởng sức mạnh ngõ hầu đánh đổ bánh xe luân hồi cay nghiệt để tìm về nơi Cực lạc, dẫu biết rằng chiến đấu trong nội tâm thì vạn phần khó hơn là chiến đấu ở ngoại cảnh, nhưng nếu mình giữ lục căn được trong sáng, thì dầu cho lục trần có quyến rũ, hấp dẫn cách mấy, cũng không thể nào thay đổi được minh tâm của chúng ta.
Đừng đánh mất hiện tại. Một trong những phép
màu của sự sống là
phút giây hiện tại, không
có gì đẹp hơn, quý
hơn, mầu nhiệm hơn phút
giây này. Thấy được thực tại nhiệm
màu
sáng chói là nhận thấy ý
nghĩa của cuộc đời này.
Nhận diện một cách
đơn thuần về phút
giây hiện tại, những gì
trôi qua chỉ là
ảo ảnh, và những gì tương lai chỉ là mộng mơ. Sống ý thức trong phút giây hiện tại, trọn vẹn trong mỗi khoảnh khắc. Dù
cuộc đời vô
thường, dù
sinh già bệnh chết, đã
có đường đi rồi, ta không
còn lo sợ gì
nữa cả. Đừng để cảm xúc
lôi kéo, hãy nhớ nhận diện sự vật hiện
tượng với tâm đơn thuần
nhất, nhìn
một cách
nhìn bình dị, đừng thổi ý
kiến chủ quan, phán
xét vào, cuộc đời vốn đơn giản nên
sống đừng quá
chấp chặt, dính
mắc vào
hạnh phúc
hay khổ đau, thản nhiên
trước mọi sự vật hiện tượng thì
khi ấy lòng
ta mới rãnh
rang, tâm được khinh an.
Cuối buổi chia sẻ, Thầy dành vài phút hướng dẫn đại chúng thực hành thiền tọa quay về với hơi thở. Kết thúc thời pháp thoại, đại chúng đồng hoan hỷ.
Ngọc Ánh