Trong 2 ngày 27-28/05/2017 Ông Trịnh Việt Hoà, Giám đốc Chương trình Việt Nam Danh Lam Cổ Tự của HTV 4, Ông Trần Út, Tổng Đạo diễn và Ekip dựng phim đã đến ghi hình và phỏng vấn Thầy Viện chủ. Điều thú vị là, lịch làm việc ngẫu nhiên của Đoàn phim đã chọn đúng vào Khoá tu, đồng thời mừng ngày Tiếp Nối của Thầy. Do vậy, các phóng viên rất vui vì đã lấy được những khoảnh khắc hay, ý nghĩa. BBT Web, ghi sơ lời cuộc thoại nói trên.

       HTV4: Xin Thầy vui lòng cho biết quá trình hình hành Tu viện Khánh An?

       - Thầy Trí Chơn: Tu viện Khánh An do Tổ sư Trí Hiền (Lê Văn Phận, 1887 - 1942) sáng lập. Ngài thuộc dòng Lâm tế Gia phổ nối truyền đời thứ 39. Năm 1905, Ông Bà Biện Lục (Gia đình giàu có lúc bấy giờ) hiến cho Ngài 60 cao đất (tức 6 héc ta) để làm chùa và Ngài đã thực hiện tâm nguyện này.

       Những năm đầu thế kỷ 20, đất nước rơi vào nhiễu nhương, một số quan nhà Nguyễn bất mãn với triều đình vì quá nhu nhược với người Pháp nên đã vào Nam lập cứ chống Pháp. Các vị đã tập trung tại một ngôi chùa nhỏ nằm giữa hai làng An Lộc Đông và Hanh Phú (sau này đổi thành An Phú Đông) thuộc Tổng Bình Trị Thượng, Gia Định. Đó chính là chùa Khánh An.

       Tổ sư Trí Hiền là tăng sĩ yêu nước, nên khi các chí sĩ tập trung, Ngài hoan hỷ tiếp đón về chùa. Người Pháp biết được điều này nên thường xuyên theo dõi mọi hoạt động của chùa. Năm 1942, Tổ sư bị Pháp bắt và tra tấn, đến ngày 22/12/ nhâm ngọ (1942) thì Ngài viên tịch.

       Từ 1942 đến 1981, người kế vị là Hoà thượng Thích Thiện Nghĩa.

       Từ 1981 đến 1998 người kế vị là Hoà thượng Thích Hồng Lạc.

       Năm 1996, Tôi (Trí Chơn) được Hoà thượng Hồng Lạc gọi về để trông nom. Năm 1998, Ngài viên tịch. Tôi kế vị từ đó  đến hôm nay.

       Về dấu tích ngôi chùa xưa thì, thời Tổ sư Trí Hiền, người Pháp đã đốt phá nhiều lần, gần như san phẳng. Đến đời Hoà thượng Thiện Nghĩa thì Ngài chỉ dựng lên một am tranh nhỏ để tu. Đến thời Hoà thượng Hồng Lạc, Ngài xây lại chùa bằng gạch vữa, sử dụng tre, tầm vong làm kèo cột để lợp ngói âm dương. Năm 2007, tôi khởi công trùng kiến ngôi Tu viện đang hiện hữu đây, cho đến hôm nay là tròn mười năm.

       HTV4: Thầy vui lòng cho biết về kiến trúc, nghệ thuật của TVKA?

       - Phật giáo có hai hệ phái chính là Theravada, Nam truyền và Mahayana, Bắc Truyền. Kiến trúc chùa Phật giáo Nam truyền mang dáng vóc hình tháp như một số nước Srilanka, Campuchia, Lào, Thái Lan hay các tỉnh miền Tây Nam nước ta ..... kiến trúc chùa Phật giáo Bắc truyền có nét tương đồng như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam. Tu viện Khánh An mang phong cách của Phật giáo Bắc truyền, đậm nét Á đông.

       Về kiến trúc, Tu viện trở về với trạng thái nguyên sơ, không trang trí các linh vật như rồng phụng, đây thuộc về văn hoá cung đình.

       Về sắc màu, có 3 gam màu chủ đạo là nâu - màu của gỗ; trắng - mầu của vôi (hằng nghìn năm trước chùa, tu viện chỉ có quét vôi) và màu vàng - màu của những hoa văn tượng trưng cho chất liệu đồng.

       Về không gian tu tập có: Phật đường Tỉnh Thức, nơi tụng kinh lễ bái, tọa thiền; Pháp đường Chánh Niệm, nơi thuyết pháp giảng kinh, Tăng đường Vững Chãi, phòng chư Tăng, Khách đường Thảnh Thơi, nơi tiếp khách, Thực đường Dưỡng Tâm, nhà ăn và một số công trình phụ thuộc.

Sau Phật đường có Thất Vô sự, tầng trên là nơi lưu trú của Phương trượng và tầng dưới và nơi họp chúng tăng. Phía bên toà Khách đường có Tháp Tam Bảo và bên dưới là "Cõi Đi Về" thờ chư linh quá Vãng.

       Về phong cách thờ phụng, đây là dấu ấn quan trọng thể hiện đường hướng tu hành. Tu viện Khánh An là một trung tâm thiền tập, tại Phật đường, tôn trí ba pho tượng là Đức Thích Ca Mâu Ni, bên trái thờ Tôn giả Ca Diếp và bên phải thờ Tôn giả A Nan. Phía sau, Phật đường thờ Sơ Tổ Thiền tông Việt Nam Khương Tăng Hội và chư vị thiền sư, giới sư, giáo thọ sư. Tại Pháp đường, tôn trí bức phù điêu Sơ Chuyển Pháp Luân.

       HTV4: Xin Thầy cho biết thời khoá của Tăng thân Tu viện?

       - Tăng thân Tu viện có gần 20 vị, hầu hết đều đi học Sơ cấp, Trung cấp và Học viện Phật giáo.

       Thời khoá hành trì, Tu viện duy trì 4 thời trong ngày, bắt đầu từ 3 giờ 45 sáng, đến 22 giờ thì nghỉ. Riêng mỗi sáng và tối đều có tọa thiền. Chủ nhật họp chúng và một tháng 2 kỳ ôn tụng giới luật của người xuất gia. Tu viện cũng có tổ chức khoá tu hằng tháng cho Phật tử về dự tu. Khoá tu "Có Mặt Cho Nhau" dành cho tuổi trẻ và khoá tu "Sống Tỉnh Thức" dành cho mọi thành phần.

       HTV4: Tu viện vẫn có những chương trình tự thiện, xin thầy vui lòng cho biết cụ thể hơn?

       - Hàng chục năm nay, Tu viện luôn tổ chức những đợt phát quà từ thiện cho bà con nghèo tại địa phương. Bên cạnh đó, Tu viện cũng thường xuyên tổ chức những đợt: hiến máu nhân đạo, khám mắt, khám bệnh, phát thuốc miễn phí . . . Năm năm trở lại đây, Tu viện tổ chức những chuyến từ thiện xa hơn như: giúp bà con nghèo ở Biển hồ Campuchia, phát quà từ thiện ở các tỉnh như Làng mù Vĩnh Châu (Sóc Trăng), một số trường tiểu học ở  Bến Tre, quà cho bà con thiểu số Gia Lai, lũ lụt ở 4 tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị; Tháng 7 tới sẽ có chương trình xây dựng trường Tiểu học cho các cháu thiếu nhi ở Mèo Vạc, Hà Giang.

       HTV4: Được biết thầy không chỉ hành đạo ở trong nước mà còn ở nước ngoài, xin thầy cho biết thêm?

       - Các nước Đông Âu như Ba Lan, Czech, (Đông) Đức, Hungary trước đây có cùng thể chế chính trị với Việt Nam. Do vậy, người Việt Nam sang du học, hợp tác lao động ở các nước này đến hằng trăm nghìn người.

       Sau thập niên 90 của thế kỷ 20, thể chế chính trị ở các nước này thay đổi, bà con ta vẫn tiếp tục ở lại sinh kế và hình thành các cộng đồng Việt ở khắp nơi. Đời sống kinh tế tương đối ổn định nhưng đời sống tinh thần như niềm tin tôn giáo và các giá trị văn hóa Việt Nam thì bà con ta thiếu thốn nhiều.

       Năm 2006, tôi có duyên được một nhóm bà con mời sang hành đạo. Bước đầu chỉ có khoảng vài chục người, rồi sức lan tỏa dần dần cho đến hôm nay người theo đạo Phật đã lên đến con số nhiều nghìn. Cơ sở tu tập thì, hiện có chùa Nhân Hoà Ba Lan là lớn nhất với 8.000 mét đất và 800 mét xây dựng, chùa Giác Đạo khoảng 3.000 mét đất và khoảng 600 mét xây dựng, các ngôi còn lại khoảng chục ngôi, chủ yếu là "cải gia vi tự".

       HTV4: Thầy có gửi gắm gì đến bạn xem đài và Phật tử đi chùa?

       - Người đi siêu thị là để mua đồ, người vào sân bóng thì xem đá bóng, người vào rạp phim thì để xem phim. Cũng vậy, người đi vào chùa, tu viện thì phải tu, phải làm sao để xông ướp được giáo pháp của Đức Phật vào trong mình. Bất cứ là ai, thành phần nào đến chùa đều phải học giáo pháp và uứng dụng giáo pháp vào đời sống mỗi ngày. Đi chùa như vậy rất có ý nghĩa, có lợi ích. Ra khỏi cổng chùa, cổng tu viện mà không có được tí gì của Đức Phật để vào tâm mình thì thật đáng tiếc!

    HTV 4: Xin cám ơn thầy.

                                                                           BTT Web