Cứ ngỡ rằng hình ảnh con gà vốn bình dị, nhỏ bé thì chẳng có gì để mà “thuyết pháp”, nhưng dưới cái nhìn của Thầy Viện chủ thì nó hoàn toàn khác hẳn, thông qua 6 hình ảnh về con gà, Thầy đã truyền tải đến với hội chúng những yếu tố cơ bản để có được cuộc sống hạnh phúc cho mình, cho gia đình và cho xã hội.
1. Tình mẫu tử thiêng liêng
Thầy nói, tại sao có nhiều con vật đẻ con và nuôi con bằng sữa như chó, mèo, trâu, bò,… những con rất thân thuộc với đời sống con người mà không được ca dao ví von về tình mẫu tử. Tại sao con gà chỉ đẻ trứng lại đại diện cho tinh thần ấy. Thầy giải thích rằng, trong hình ảnh con gà có hình ảnh tảo tần của người mẹ, cứ mỗi ngày đều dẫn đàn con kiếm thức ăn, gà mẹ xới rác tìm mồi cũng như người mẹ một đời lao nhọc cho con no đủ; và nếu như người mẹ chăm sóc con từng miếng ăn giấc ngủ thì bà mẹ gà cũng biết mớm thức ăn cho những con nhỏ dại, biết dang đôi cánh của mình ôm lấy con mình khi trời gió mưa, lạnh giá và sẵn sàng đối mặt với mọi hiểm nguy như chó, mèo, chồn, cáo . . . tấn công đàn con của mình. Thầy nói, đây là hình tượng tiêu biểu và đầy tính nhân văn về tình mẫu tử.

2. Tình anh em ruột thịt.
Thầy trích dẫn câu ca dao xưa mà tổ tiên truyền lại:
“ Khôn ngoan đối đáp người ngoài
Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau”
Thầy dạy rằng, hình ảnh những con gà con cùng đi theo mẹ là hình ảnh đậm tình anh chị em, dù lắm lúc đàn gà con có hiềm khích, đấu đá nhau nhưng rồi cũng chóng qua nhanh. Thầy khuyên hội chúng phải nên lấy hình ảnh con gà làm phương pháp thực tập, phải biết nhường nhịn, thương yêu nhau trong chính ngôi nhà của mình. Thầy dạy thêm về tính khôn ngoan theo tinh thần Đạo Phật, đó là, phải biết quán chiếu lấy mình, chiến thắng chính mình chứ không phải là khôn ngoan, đá đáp với người ngoài. Là đệ tử Phật, bất kể là tại gia hay xuất gia, đều phải biết vun trồng đạo lực, thực hiện sáu phép lục hòa, có vậy thì tình anh em ngoài đời, trong đạo mới vững bền, và đó là cái nhân của hạnh phúc thật sự, là sự khôn ngoan thật sự của người con Phật.

3. Tình cha con
Nếu như ai đó bất hạnh mất mẹ ngay thời còn thơ ấu, nếu ai đó bất hạnh vì một lí do nào đó mà chỉ có cha từ lúc nằm nôi cho tới khi khôn lớn thì mới thấm thía câu: “Gà trống nuôi con”. Hình ảnh con gà lại tái hiện lần nữa trong ca dao, tục ngữ Việt Nam. Như lời Thầy nói, cái hình tượng gà trống nuôi con là hình tượng đau thương và chua xót. Một gia đình khiếm khuyết đi người mẹ chẵng khác nào một gia đình vô hồn, vô cảm. Chẳng lí gì mà ông bà ta nói: “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” là vậy.
Cho nên Thầy dạy, cha mẹ phải có tình thương với nhau thì con cái mới có tình thương được, cha mẹ phải có nghĩa vụ với nhau thì mới đầy đủ nghĩa vụ nuôi dạy con cái được. Như vậy, qua hình tượng con gà trống Thầy cũng đã truyền tải một ý nghĩa nhân văn sâu sắc nữa.

4. “Con gà ghét nhau tiếng gáy”
Thầy nói, con người ta hay dùng cụm từ: “Con gà ghét nhau tiếng gáy” mà không nhận thức được rằng chính mình đang ghét “tiếng gáy” của nhau. Con người thường có khuynh hướng đố kị thành công của người khác, ghét ganh điểm tốt của người khác. Thầy dạy, chính mình phải biết tập sống hoan hỷ, tùy hỷ công đức, phải nói lời ái ngữ và thực tập nhìn vào điểm tốt của mỗi người, có vậy, thì mình mới thảnh thơi và an lạc được.
5. “Cõng rắn cắn gà nhà”

Thầy dạy rằng, con gà là động vật thuần lương và gần gũi với con người; rắn thì đại diện cho sự xấu, độc. “Cõng rắn cắn gà nhà” là hành động ngu dốt của loại người vì tư lợi mà bán đứng anh em, bạn bè, trong đạo có khi bán đứng thầy, tổ, đệ huynh, và rộng hơn là quốc gia, dân tộc. Thầy dạy, mình nên biết trân quý những gì gần gũi với mình, đừng vì cái danh, cái lợi của bản thân mà bẻ cong chân lý, phá hoại lợi ích tập thể, như vậy là hành động của kẻ tiểu nhân.

6. Gà con tự thoát thai khỏi trứng.
Khi gà mẹ ấp trứng đủ độ ấm, gà con sẽ dùng miệng của nó tự khảy cho bể vỏ trứng và tự chui ra. Một quả trứng mà nhờ một lực tác động từ bên ngoài để được sống thì quả trứng đó chỉ có thể nằm . . . trong chảo hoặc trong ổn bánh mì.
Theo thầy nhận định, đây là hình ảnh mang tính nghị lực phi thường. Qua hình ảnh đó, Thầy dạy, mọi người phải tự thoát thai cho mình, bước ra khỏi cái vỏ bọc của cố chấp, tự ái, ngã mạn, tham, sân, si. Mình phải ý thức rằng mình phải tự cởi trói cho mình, những người giúp đỡ ta chỉ là nhất thời, còn người đi theo ta hết cuộc đời, suy cho cùng chỉ có ta.

Cuối cùng, Thầy gửi lời chúc đầu năm đến toàn thể Phật tử, cũng như luôn phải ý thức được giáo pháp của Đức Phật, luôn trân trọng và ôm ấp giáo pháp của Ngài như hình tượng gà mẹ ôm ấp ổ trứng để đến ngày con nở vậy.
Thầy kết thúc bài Pháp thoại trong niềm hoan hỷ của toàn thể hội chúng.

Trung Lưu – Trung Nhân

Một số hình ảnh ghi nhận được: