Đặt ra câu hỏi: sự hiện hữu của ngôi chùa trong lòng xã hội mang một giá trị như thế nào? Thầy nói rằng tất cả mọi sự vật hiện tượng trên đời đều mang một giá trị tất yếu của nó, ví như bệnh viện với các y bác sĩ giỏi là để cứu đời, giúp người thoát khỏi cơn bệnh tật; trường học là nơi giúp con người truyền trao kiến thức, đào tạo các thế hệ trẻ; nhà hát, sân khấu là nơi để cống hiến cho xã hội các giá trị văn hóa nghệ thuật hay siêu thị, chợ giúp cung ứng các sản phẩm phục vụ cho nhu yếu của con người, tất cả mọi hình thái có mặt ở trên đời đều có giá trị của nó. Vậy đâu là giá trị đích thực của ngôi chùa?

Dân tộc Việt Nam từ ngàn đời nay vốn có nền văn minh lúa nước và hình ảnh người nông dân chân lấm tay bùn bên con trâu dãi nắng dầm sương, cày sâu cuốc bẫm là một hình ảnh đẹp biểu hiện cái chân chất, hiền lành, thủy chung của tình người, của xã hội. Thế nhưng, ngày nay, cũng chính nơi thửa ruộng, luống rau tình nghĩa năm nào lại xuất hiện những câu chuyện đáng suy ngẫm. Gần đây, ta thường nghe cụm từ “rau hai luống” nghĩa là rau sạch thì để nhà ăn; còn rau phun thuốc thì đem chợ bán. Rõ ràng, sự suy thoái đạo đức đang dần dần len lỏi trong tâm thức của con người. Khi lòng tham lên ngôi, thì ta sẵn sàng làm những việc phi đạo đức miễn sao đồng tiền có thể quay về túi của chính mình. Cũng trong thời gian gần đây dư luận đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh trước vấn nạn thực phẩm bẩn, thuốc giả...Là người con Việt, đặc biệt đã là những Phật tử thuần thành, dù ở đâu trên khắp đất nước cũng đều cùng một dòng máu con rồng cháu tiên, vì thế hãy nhận thức được sự nguy hại gây ra cho cộng đồng từ những việc làm ấu trĩ, độc ác của mình, và nhận thức được cái cốt lõi nhất của đạo đức con người là dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng không được làm hại người khác. Có được như thế thì dân tộc mới hòa hợp, xã hội mới có tình đoàn kết.

Để góp phần xây dựng đạo đức, nhân phẩm, lối sống cho con người, Đức Phật đã đưa ra năm lời khuyên bảo cho hàng Phật tử tại gia

1. Tôn trọng sự sống, luôn khởi tâm từ bi, bảo hộ cho sự sống của mọi loài.

2. Tôn trọng tài sản vật chất, của cải do chính mình và người khác tạo ra.

3. Tôn trọng hạnh phúc của mỗi con người. 

4. Tôn trọng sự thật, không nói sai sự thật, hành động trái với lương tâm, đạo đức.

5. Không sử dụng những chất nghiện ngập làm lu mờ tâm trí con người.

Những nguyên tắc này do chính Đức Phật tuyên thuyết và nếu thực hành tốt ta sẽ nhận lấy hoa thơm trái ngọt. Đây cũng như những giọt mưa pháp giúp tưới tẩm, làm tươi đẹp và mát mẻ hơn tâm hồn của chính mình, cho sự sống và lẽ sống của cuộc đời này. 

“Mong cầu, ham muốn” chính những độc tố này đã gây ra bao phiền não, khổ đau cho con người. Hầu hết, đại đa số, ai cũng muốn bản thân mình hạnh phúc thế nhưng, tiếc thay ta lại không hề hiến tặng hạnh phúc cho người, ta cũng rất muốn mình luôn có được niềm vui nhưng chính ta lại không hề mang niềm vui cho người khác. “Hiểu, thương”, tuy hai từ mới nghe qua có cảm giác rất bình dị, thế nhưng đây chính là chất liệu để xây dựng hạnh phúc của gia đình. Thử nghĩ xem, nếu ta thương một người mà chính ta không hiểu họ thì chắc chắn khổ đau sẽ kéo đến.Thấu hiểu là điều kiện rất cần thiết trong cuộc sống, nó sẽ giúp ta dễ cảm thông, dễ chấp nhận hơn, điều này cũng giúp người đối diện vơi đi rất nhiều phiền muộn. Thế nhưng, điều ấy khó thực hiện được bởi những nội kết dài lâu đã ẩn sâu trong lòng. Tu tập chính là quá trình gạn đi những nội kết, cáu bẩn ấy trong tâm. Nghiệp chướng sâu dày của chúng sanh không chỉ tích tụ trong đời này mà nó đã xuất hiện từ đời đời kiếp kiếp đã qua. Tâm thức chúng ta cũng thế, những hạt bụi của phiền não, trần lao đã đeo bám không biết từ thuở nào, kiếp nào. Khi lục căn tiếp xúc với lục trần chắc chắn sẽ khơi dậy sự so đo, tính toán, những lúc như thế hãy quay về với chính mình, nương vào hơi thở của chính bản tâm thanh tịnh mà hóa giải những cặn bẩn, nhơ nhớp ấy đi. Hãy đến chùa với một sự tĩnh lặng, bình yên mà cao cả hơn hết chính là sự tĩnh lặng tâm hồn. Chính vì cái sự tĩnh lặng này mà giúp chúng ta vượt qua bao sóng gió trong cuộc đời.

Thầy khuyên đại chúng mỗi ngày nên dành vài phút để quay về với chính mình thì ngay nơi đó tự tánh của Phật, Pháp, Tăng sẽ hiển hiện. Đức Phật đã chỉ cho ta cách đối trị phiền não để đạt được sự bình yên, hạnh phúc mà trí tuệ phát sinh. Chỉ khi nào tâm ta an ổn thì mới mong thay đổi được gia đình và xã hội. Nếu chúng ta chịu khó nới rộng dung lượng trái tim thì năng lượng của tình thương, của hiểu biết, của sự bao dung sẽ hiển hiện, ngược lại nếu ta luôn bao bọc cho trái tim đầy sân giận thì một bầu trời đầy nóng bức, khổ đau sẽ bao trùm lên toàn xã hội. Vì thế, mỗi Phật tử hãy tự xây dựng cho bản thân mình trở thành một bông hoa thật thơm hương giới đức, thật tươi trong năng lượng bình an, mỗi người là một bông hoa thìnhiều người hợp nhất sẽ trở thành một rừng hoa tươi thắm đúng như tên gọi Hoa Lâm.

Buổi Pháp thoại kết thúc viên mãn với niềm hoan hỷ của đại chúng.

Ngọc Ánh

Một số hình ảnh ghi nhận