Quẩy ba lô trên vai, tôi lướt qua những ngôi chùa, nơi vùng đất Sài Gòn ồn ào, náo nhiệt, hấp tấp hối hả đến chóng mặt. Tôi dừng chân lại một ngôi chùa gần quốc lộ 1A, vừa bước vào cổng chùa như cảm nhận hai khung trời cách biệt. Một bên thì xô bồ, tấp nập, bên kia thì yên ả, trầm lặng đến lạ kỳ. Những bước chân của tôi như bước vào ngôi cổ tự trầm mặt, uy nghiêm, như đi vào một ngôi già lam vùng sơn cước, sau này mới biết ngôi chùa chỉ xây dựng lại cách đây vài năm. Trong tâm thầm nghĩ: “Ở thành phố này mà có ngôi chùa đẹp đến thế!”. Vừa đi, vừa hít thở không khí trong lành, mát mẻ vừa thưởng lãm cảnh đẹp. Nắng vàng, mây trôi ... nhìn cảnh vật người ta như nhìn thấy những giấc mơ của mình cũng đang trôi. Đôi khi có những cánh bướm trắng nhỏ mỏi cánh đáp xuống đám bèo xanh, để mình trôi đi trên mặt nước lóng lành ánh vàng của mặt trời vừa mới mọc.Những tảng đá to đẹp, với nhiều hình dạng khác nhau đứng khoe mình trước gió, khung cảnh thật lặng yên như cảnh thiền chốn thâm sơn.

Bước vào nội viện, một tảng đá đề ba chữ thật ấn tượng “Thất Vô Sự”. Tôi bắt gặp hình ảnh một vị Thầy đang nhàn nhã, thảnh thơi uống từng ngụm trà. Trong lòng tôi tự nghĩ: “Cách uống trà của Thầy thật lạ, ngoài đời mình đâu bắt gặp hình ảnh này bao giờ, cứ đưa vô miệng là nóc tới, làm “cái ực” là xong. Còn đằng này, Thầy cầm chén trà thật thận trọng, từ tốn như ý thức được từng cử chỉ của mình vậy, uống từng ngụm một, sau đó nhắm mắt lại, mà không biết Thầy nhắm mắt lại để làm gì nhỉ?”. Tôi ngậm ngừng do dự không muốn phá tan không gian yên lặng, nhưng dù muốn hay không cũng làm, vì mục đích đến đây của tôi là để gặp Thầy. Chấp tay lại, tôi thưa: “Mô Phật, thưa Thầy”. Đôi mắt từ từ mở ra, Thầy hỏi: “ Có gì không chú?”.

“Dạ, thưa Thầy, con muốn xin Thầy cho con ở lại đây tập sự xuất gia.”

Thầy cười, nói: “Xuất gia khổ lắm, ăn chay rát ruột, cạo đầy rát da, con chịu được không?”. Nghe Thầy nói vậy, trong lòng nghĩ: “Sao Thầy nói vậy ta, cạo đầu rát da thì mình chưa biết, chứ ăn chay mình vẫn ăn hoài mà, đâu thấy rát ruột gì đâu”. Sau này ngẫm lại tôi mới nghiệm ra câu nói ấy của Thầy. Thật sự người tu là đi ngược với dòng đời, loại bỏ dần tập khí của thế tục, hàng ngày phải chà xát cọ rửa các bợn nhơn trong tâm mình ra, càng rửa càng sáng càng chà càng sạch, để thân tâm trở nên thanh tịnh.

Thế là tôi cũng được Thầy nhận vào tập sự, thời gian tập sự thật nhiều kỷ niệm. Ở ngoài đời chỉ biết ăn rồi đi học, học xong rồi đi làm, chẳng biết nấu nướng gì ráo trọi. Thế mà vào Tu viện Khánh An, ai cũng có lịch nấu ăn, chấp tác. Lần đầu tiên xuống bếp nấu cho mấy chục người ăn, tôi phát choáng, trong tâm nghĩ: “Nào giờ có biết nấu ăn đâu, làm sao nấu bây giờ, mà nấu cả mấy chục người ăn nữa chứ, không biết nấu rồi có ai ăn nổi không, mình nấu mình ăn còn không nổi nữa mà”. Thế mà, nấu riết thành ngon, càng nấu càng thiện xảo, lên tay nghề, thỉnh thoảng mấy huynh đệ nói vui “Khánh An đúng là nơi đào tạo đầu bếp thứ thiệt”. Bây giờ nghĩ lại, không ngờ mình lại biết nấu ăn. 

Thời làm điệu, sáng nào tôi cũng cầm chổi quét lá. Nhưng thỉnh thoảng tập khí ngủ nướng vẫn còn, công phu sáng xuống lại nằm ngủ một giấc, thế là trời sáng trưng mà tôi vẫn chưa quét sân. Thầy tôi nhắc khéo: “Khi một người mới thức dậy, việc đầu tiên là phải rửa mặt, không thể để cái mặt mớ ngủ đó đi làm việc khác được. Cũng vậy, sân chùa là diện mạo của thiền môn, không thể để sân chùa nhơ bẩn mà có thể tụng kinh, lễ bái gọi là tu. Thủa ở Vĩnh Nghiêm, Thầy cũng quét sân chùa, cố Hòa thượng Thanh Kiểm còn dạy Thầy sân chùa phải sạch trước khi “minh tướng xuất” (mặt trời mọc). Hồi đó, không chỉ quét sân, Thầy còn “đảm trách” mười mấy nhà vệ sinh của chùa nữa, nhà vệ sinh tập thể thì con biết rồi đấy. Phải làm từ những việc nhỏ nhặt nhất, đó là tu, đó là trui luyện tâm mình, chớ có khinh suất. Tất cả những cái lớn nhất đều bắt đầu từ những cái nhỏ nhất. Những cái lớn đều được tạo ra từ những cái nhỏ. Không có gì là nhỏ trong mắt của người thành đạt, nhất là người tu”. Lời nhắc nhở thấm thía quá, kể từ đó tôi không bao giờ để sân ngập rác trước khi minh tướng xuất.

Có một lần, tôi cũng cầm chổi quét lá. Quét xong hết một lát sau Thầy kêu tôi lại hỏi: “Sao con không quét lá?”. Tôi trả lời: “Mô Phật! Bạch sư phụ, con đã quét rồi ạ”.

Thầy nói: “Con đã quét rồi sao lá cây thị vẫn còn đầy thế này, quét lại đi con”. Thế là phải cầm chổi quét lại, trong lòng bực mình với cây thị: “Phải chi nhà mi rụng hết lá cho rồi, để ta quét một lần cho xong, ngày nào cũng quét, phiền ta quá.” Giờ ngẫm lại hồi đó, thấy mình sao trẻ nít quá và tức cười quá. Cây rụng hết lá sao nó sống được. Có lẽ, Thầy tôi cũng biết tôi đã quét rồi, nhưng lá rụng nhiều, Thầy muốn tôi quét lại. Hơn hết, Thầy muốn dạy tôi bài về quét lá, hãy luôn luôn chánh niệm, luôn canh phòng tâm mình, quét sạch mọi phiền não, đừng để nhiễm ô len lỏi vào tâm mình dù là nhỏ nhất.

Cuộc sống của chúng ta khác nào hơi thở ra vào, giống như lá sinh ra rồi rụng xuống. Khi hiểu được bài học quét lá, bài học lá rụng, chúng ta có thể quét sạch lối đi hằng ngày và gặt hái hạnh phúc lớn lao trong cuộc sống phù du biến đổi này.

Năm năm tu học, giờ đây tôi đã thọ giới lớn, một quảng đường tu học không dài nhưng nhiều kỷ niệm, nhiều bài học quí giá mà Thầy đã dạy. Lời dạy đó không chỉ bằng khẩu giáo mà còn bằng thân giáo và ý giáo nữa. Nhìn mấy chú điệu mới vào chùa quét lá vào mỗi buối sáng, tôi lại nhớ lại hình ảnh của mình ngày trước và câu nói giản dị, đầy ý nghĩa của Thầy lại vang vọng trong tôi: “Hãy quét lá đi con!”.

Ngô Trung.