Rằm tháng Giêng hay Rằm Thượng Nguyên, còn được gọi là Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới (“Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm)là ngày lễ hội lớn đầu năm không chỉ riêng đối với Việt Nam mà cả các dân tộc Á Đông.

Qua các tài liệu nghiên cứu Văn hóa Lịch sử Á Đông nói rằng: Tết Nguyên Tiêu được bắt nguồn từ Trung Quốc và qua thời gian lễ tết này đã được biến đổi sao cho phù hợp với phong tục văn hóa của mỗi dân tộc, mỗi quốc gia, vì vậy nguồn gốc của nó cũng được truyền tụng theo nhiều hướng khác nhau. Cácnhà nghiên cứu cho biết có rất nhiều truyền thuyết kể về sự tíchTết Nguyên Tiêu trong đó giai thoại được truyền tai nhiều nhất liên quan đến một con Thiên Nga của thiên đình bay xuống hạ giới và bị một người thợ săn bắn chết.Khi đó Ngọc Hoàng nghe tin nổi giận, sai một đội quân đến ngày Rằm tháng Giêng xuống trần để phóng hỏa thiêu trụi mọi thứ.May thay trong số các quan thiên triều có một vị quan không đồng tình với quyết định này của Ngọc Hoàng, nên đã xuống trước hạ giới để bày cách cho con người thoát khỏi đại họa sắp xảy ra. Vì thế con người đã thực hiện theo lời của vị thiên quan, đúng vào ngày này, nhà nào cũng treo đèn lồng màu đỏ nên Ngọc Hoàng cứ nghĩ lệnh phóng hỏa đã được thi hành, nhờ đó mà người trần gian thoát được đại nạn. Từ đó, tại Trung Quốc cứ đến ngày này, nhà nhà đều treo đèn lồng như một cách trả ơn vị quan ân nhân trên thiên đình năm xưa.Hay còn có tích kể rằng Tết Nguyên tiêu còn được gọi là Tết Trạng nguyên vì ngày Rằm đầu tiên của năm, vua mời các trạng nguyên đến dự yến tiệc tại vườn thượng uyển, cùng xem hoa thưởng nguyệt, do đóTết Nguyên tiêu còn là dịp để mọi người ngồi lại với nhau ăn bánh trôi, ngắm trăng làm thơ, múa Lân-Sư-Rồng…

Tại Việt Nam, Phật giáo trong hơn hàng ngàn năm du nhập, đã gắn kết các phong tục văn hóa tâm linh của người Việt. Trong một năm có bốn ngày rằm lớn gồm : Rằm tháng Giêng (Rằm Thượng nguyên), Rằm tháng Tư (Lễ Phật Đản), Rằm tháng Bảy (Rằm Trung Nguyên) và rằm tháng Mười (Rằm Hạ Nguyên); Trong đó rằm tháng Giêng có nguồn gốc từ một ngày lễ hội của người Trung Hoa đã biến đổi thành một ngày lễ mang bản sắc văn hóa rất riêng của người dân Việt đậm chất Phật giáo khi mỗi độ Tết đến xuân về; Đây là dịp để mọi người viếng chùa dâng hương, lễ Phật;Do Rằm tháng Giêng trùng với lễ Thượng nguyên hay Tết Nguyên tiêu trong dân gian, đồng thời ngày này là ngày rằm đầu tiên của năm mới,vẫn còn đọng lại chút dư âm củanhững ngày Tết Nguyên Đán, nên đã có rất đông đảo Phật tử cũng như người dân tín tâm về chùa lễ Phật.Thành ngữ “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng” đã nói lên tầm quan trọng của ngày Rằm Thượng Nguyên (15 tháng Giêng) trong tâm thức của người dân Việt.

Đối với hầu hết các ngôi chùa Việt trong và ngoài nước, Rằm tháng Giêng là ngày lễ cầu quốc thái dân an, cầu gia đạo bình an, khỏe mạnh, thế giới hòa bình, chấm dứt hận thù đau khổ…Vì thế, người dânđến chùa, lễ Phật, cầu nguyện trong ngày Rằm tháng Giêng là một điềurất tốt, thể hiện nét Văn hóa tâm linh theo tinh thần “Đạo pháp và Dân tộc”.

Trong số hàng nghìn các ngôi chùa trên khắp mọi miền đất nước Việt Nam, thì Tu viện Khánh An-Quận 12 cũng là một trong số các Thiền môn được đông đảo người dân về dâng hương lễ Phật trong ngày Rằm tháng Giêng năm nay, Mậu Tuất 2018; Vì thế vào đêm 14/1 AL Thầy viện chủ đã dànhmột thời Pháp thoại khuyên tu đến mọi người, để nói về đức tính tốt của một con vật trong số Can chi (12 con giáp) có lòng trung thành, biết ơn và là người bạn luôn mang lại sự may mắn cho con người, đó chính là chú “Cún nhỏ”, một người bạn bốn chân gần gửivà thân thiệntrong các gia đình.Thầy đã mượn hình ảnh của chú Cúnđể nói về những đức tính tốt của chúng mà con người cần phảiquán chiếu để thực hành rèn luyện trên bước đường tu tập của mỗi hành giã.

Trong cuộc sống ngày nay, khi con người đã có một đời sống khá ổn định về vật chất cũng như tinh thần thì một số vật nuôi trong gia đình, nay không còn là một con vật chỉ có nhiệm vụ đơn thuần theo bản năng của nó là để giữ nhà, bắt chuột,…mà đã được trở thành những người bạn thân thiết “Thú cưng” trong một số gia đình. Vì sao? Vì là loài chó có những phẩm chất rất riêng biệt mà những loài vật khác không có được như:

- Tình thương yêu vô điều kiện: Những chú chó luôn dành một tình yêu vô điều kiện với chủ nhân của chúng, còn hơn cả với những người bạn đồng loại. Những ai đã xem qua đoạn phim nói về tình thương và lòng trung thành của chú chó HACHIKO, mộtcâu chuyện có thật vào năm 1923 tại Nhật sẽ không khỏi xúc động. www.youtube.com/watch?v=Rjf9geZwD4I

www.youtube.com/watch?v=Fw03iPY3yxE

- Lòng Trung thành: Đây là mối quan hệ vô cùng đặc biệt giữa loài Khuyển và loài Người, có thể nóichúng là người bạn trung thành nhất của con người.Dù chúng ta có là ai, giàu hay nghèo,… một khi chúng đã xem ta là chủ của nó, thì nó sẽ theo ta suốt đời. Thậm chí người chủ có đánh đập hay ngược đãi chúng, thì chúng chỉ âm thầm lặng lẽ buồn chút và không bao giờoán trách hay tỏ thái độ tức giận không vừa lòng và chỉ trong một thời gian ngắn thôi thì những hành động như nhảy chồm lên mừng rở, những cái quẩy đuôi vui mừng, những cái quấn quít quanh chân… lại dành cho người chủ thân yêu của nó.

- Không tham lam, nóng giận: Chó không có lòng tham, sân, si hay đòi hỏi gì cả, nó chỉ cần ta luôn ở bên nó là đủ. Điều này giúp những người chủ ở vào hoàn cảnh khó khăn vẫn luôn cảm thấy cuộc sống tươi đẹp, vì khi nhìn thấy chúngta cảm thấy bình an.

- Luôn cố gắng bảo vệ và làm chủ nhân vui lòng: Bất cứ lúc nào chúng cũng sẳn sàng bảo vệ chủ cũng như ngôi nhà của chủ, luôn làm chủ nhân vui lòng, đó là điều hạnh phúc nhất với nó rồi.

- Chuyên cần: Chó là một loài động vật thông minh, dễ dạy, nó không bao giờ lười biếng hay than phiền việcphải tập đi tập lại một động tác, hay tập những tư thế khó, thậm chí nó còn vui vẻ khi được học những điều mới mẻ đó.

Ngày nay, chó được xem như là người bạn tốt vàmang lại nhiều may mắn cho con người, tục ngữ ta có câu: “Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang”. 

Theo quan điểm nhà Phật, chó là loài có tánh linh cao, hạnh tốt…chúng cũng biết no đói, đau đớn, sợ hãi, vui buồn,yêu thương, tham sống sợ chết,… như con người.Do vậy, người hiểu đạo Phật không nên ăn thịt chó hay bất cứ các loài vật khác. Chúng ta là những người con Phật, không sát sanh là giới thứ nhất, cứu mạng sống các loài. Bởi vì tất cả đều có Phật tánh, nên có thể đều đã từng là cha mẹ quyến thuộc lẫn nhau với ta. “Hiều và Thương” thì chúng ta sẽ có lòng Từ Bi, thay đổi cách nhìn vàcách sốngvới mọi loài vật.

Với những đức tính tốt của “người bạn nhỏ bốn chân” trong gia đình, chúng ta cần quán chiếu những đức tính ấy trong Chánh niệm, để từ đó tự rút ra bài học cho riêng mình. Những đức tính ấy không phải là mới hay chúng ta không biết, không hiểu… nhưng vì do vòng xoáy tham vọng của cuộc đời, đôi khi đã cuốn hút ta vào hố sâu u minh của cõi phù sinh. Vì thế, ngay hôm nay, ngay bây giờ ta hãy làm mới, làm sáng chúng lại; Hy vọng rằng năm Mậu Tuất, những hạt giống Phật được nảy lộc đâm chồidưới ánh trăng tròn tháng Giêng, soi sáng ánh đạo vàngngay trong căn nhà tâm thức của mỗi con người, để ngày ngày tâm ta luôn được “An khi thở-Lạc khi đi”.

​​Nguyễn Hưng-Minh Trí