Nhân sinh là một biểu hiện của dòng năng lượng nghiệp dị thục (đã chín muồi); nhưng, chúng ta cứ ngỡ rằng mình đến với thế giới này là do tự nhiên mà không biết rằng, tất cả đều do nhân tạo cả. Nên biết rằng, dòng năng lượng nghiệp này là những hành động tạo tác của chúng ta, là do “ái, thủ, hữu” mà thành, tùy theo năng lực của nghiệp mà có kết quả hiện báo, sanh báo và hậu báo khác nhau. Thế nên, nhân sinh thì muôn hình, thế gian thì vạn tướng, cứ ngỡ rằng, hành động của một người chỉ có thể ảnh hưởng đến cá nhân, có ngờ đâu, nó là nhân tạo nên pháp giới.

Với tâm ý muốn cho hội chúng hiểu rõ về nhân sinh luận và vũ trụ luận qua cái nhìn minh triết của Phật giáo lẫn cái nhìn triết học của khoa học, chiều ngày 22/10/2017, Thầy Viện chủ đã có một Pháp thoại để làm sáng tỏ vấn đề này trong khuôn khổ khóa tu “Sống Tỉnh Thức lần thứ 20” tại Tu viện Khánh An.

Thầy nói ý nghĩa của việc thiền định thông qua đề mục “Quán niệm hơi thở” như là cách giúp chúng ta cột tâm vào một tưởng nhất định, là lộ trình hướng tới an tịnh toàn thân hơi thở (thiền chỉ). Từ đó để thực hành quán chiếu danh - sắc chơn đế, để thấy rõ tánh như thật của vạn hữu (thiền quán). Đây là một lộ trình tu tập rất khoa học mà như Thầy nói, khi tâm vắng lặng thì lúc đó trí tuệ có cơ hội phát sinh.

Các nhà khoa học nghiên cứu cũng vậy, Thầy nói rằng, muốn có một công trình nghiên cứu, nhà khoa học phải thực hiện ở phòng thí nghiệm, và họ phải tập trung cao độ, đây cũng có thể xem là một dạng thiền chỉ do các khoa học gia đang chú tâm vào một tưởng duy nhất là nghiên cứu. Đó cũng là lí do mà các nhà khoa học thường quan tâm đến thiền Phật giáo với sự trân trọng nhất định.

Thầy cũng giới thiệu cho hội chúng một khoa học gia ngành di truyền học phân tử đã gác bỏ công việc nghiên cứu để chuyên tập thực hành thiền và trở thành một tu sĩ Phật Giáo – Matthieu Ricard, chắc hẳn ông Matthieu đã nhận thấy được cái lợi ích siêu việt của Phật giáo mà với nhận thức luận của triết học khoa học không sao tiệm cận được.

Nên, Thầy nói rằng, khi khoa học phát triển với một phương pháp nhận định khách quan sẽ làm sáng tỏ thêm giáo lí của Đức Phật, điều mà trước đây ít ai hiểu và chấp nhân được (thân người khó được – Phật pháp khó nghe).

Với góc nhìn của khoa học, Thầy nói rằng, chúng ta có thể xem Phật giáo là một môn khoa học ứng dụng mang tính biện chứng, khách quan, ở đó nhân sinh quan và vũ trụ quan được lí giải với phương pháp luận “duyên khởi trung đạo” điều mà Đức Phật đã khai thuyết từ hơn ngàn năm trước với sự khẳng định: “Như Lai thuyết pháp trung đạo, Như Lai là người nói đúng với sự thật – Sự thật sao Như Lai nói vậy, Như Lai nói sao thì sự thật như vậy”.

Từ đó, Thầy cũng nói đến vấn đề môi trường với thiên tai, ô nhiễm vốn là quả do tạo tác của chúng sanh, chúng sanh không thể tách biệt với môi trường, vì chúng sanh là chánh báo; môi trường là y báo. Chánh báo thế nào thì y báo thế đó. Cho nên, Thầy nói, nếu chúng ta không có ý thức bảo vệ môi trường, chặt cây ven bờ biển, đốt rừng ở núi non thì y báo của chúng ta là bão tố, là mưa lũ, là sạt lỡ đất,…Điều này đối chiếu với lí duyên sinh không khác.

Tiếp theo, Thầy nói đến chánh niệm được xem như trái tim của con đường thiền định. Thầy nói, “Niệm” là yếu tố rất quan trọng được đề cập trong nhiều bản kinh và 37 phẩm trợ đạo. Thầy khuyên hội chúng nên thực hành chánh niệm hơi thở là cách để an trú tâm hữu hiệu nhất, vì hơi thở luôn có trong ta, theo ta cho tới lúc chết, biết vận dụng đúng hơi thở là cách giúp chúng ta vào trạng thái thiền định với thiền chỉ là dừng lại, vắng lặng tâm thức và thiền quán giúp nhìn sâu vào bản chất sự vật. Cho nên, Thầy khẳng định: “học Phật phải chánh niệm”.

Cuối buổi Pháp thoại, Thầy trả lời câu hỏi của hành giả Chúc Hạnh: “làm thế nào để loại bỏ khổ thọ trong lúc thiền tập do bệnh tật gây ra”. Thầy tận tình trả lời rằng, những lúc như vậy, chúng ta nên trú tâm vào một tưởng khác, khi tâm chú ý đến một tuởng khác thì tưởng khổ thọ sẽ không sanh khởi, hoặc là không để tâm dính mắc vào khổ thọ đó, bằng cách truyền năng lượng tích cực, tác ý một tưởng tích cực để loại bỏ tưởng khổ thọ đó; ngoài ra, Thầy lưu ý, nếu thân bệnh thì phải nghỉ ngơi, phải đến với y khoa để điều trị. Nếu tâm bệnh thì phải thiền định để chuyển hoá.

Thầy kết thúc bài Pháp thoại trong niềm hoan hỷ của hội chúng.

Trung Pháp – Trung Nhân

Một số hình ảnh trong khóa tu: