Hôm nay là ngày 27/05/2015 nhằm ngày mùng 10 tháng 04 năm Ất Mùi, chúng ta đang bước vào mùa Phật đản PL. 2559. Đêm nay, chúng ta cùng quây quần bên nhau với chén trà thơm và mấy chiếc bánh ngọt trong tình thầy trò sâu đậm, để cùng nhau hướng về ngày Rằm tháng tư, kỷ niệm ngày Đức Phật xuất thế. Thầy có mấy lời để nhắc đại chúng cùng lắng nghe và suy nghiệm.

Đức Phật Thích Ca là một con người giống như chúng ta, nhưng Ngài đã ngộ được bản chất của kiếp người, thấy được cảnh sinh, già, bệnh, chết, khổ não, sầu bi, hiểu được giả chân của cuộc đời nên Ngài đã quyết tâm đi tìm đạo, tu đạo, chứng đạo, sau đó hóa đạo rồi cuối cùng Ngài vào đại định Niết Bàn.

Tưởng nhớ ngày Đức Phật ra đời, không phải tưởng nhớ suông mà là ôn lại cuộc đời Đức Phật để học hỏi từ thân giáo của Ngài. Đọc kinh văn, nghe giáo pháp để nhớ những lời dạy của Ngài để hiểu nghĩa lý. Nương chúng Tăng để học, để tu, để tiếp xúc, sống với giáo pháp. Đức Phật thì đã cách xa ta nhiều thế kỷ. Giáo pháp là những lời dạy quý báu còn lưu lại, nhưng nếu như không có người hướng dẫn, chỉ lối, không có người làm sáng lên ngọn đuốc chánh pháp thì có lẽ chúng ta không tiếp xúc được giáo pháp. Những vị sống trong một đoàn thể hòa hợp, thanh tịnh, tập đi trên con đường của Đức Phật đã đi, chư Tổ đã đi gọi là Tăng.

Vì vậy, là đệ tử Phật, chúng ta phải tôn kính Phật, tôn kính Pháp và tôn kính Tăng.

Đức Phật ra đời là một dấu ấn đáng nhớ cho chúng ta. Vì nhờ có Ngài nên có giáo pháp nhiệm mầu và có đoàn thể Tăng hòa hợp, thanh tịnh giúp ta có hướng đi sáng đẹp trong cuộc đời. Nhưng không phải chỉ có sự kiện Đức Thích Ca ra đời mới là dấu ấn đáng nhớ. Cái khoảnh khắc hoa sen trong lòng mình chớm nở cho Phật tâm hiển hiện cũng là sự kiện đáng nhớ. Đó là khoảnh khắc quì dưới Phật đài, được chiêm ngưỡng tôn dung Phật tổ, được bổn sư khai đạo, được lãnh thọ Phật giới, được có pháp danh để trở thành Phật tử. Đó gọi là Quy y Tam Bảo hay cách gọi khác là Quay về nương tựa Ba ngôi quí Phật, Pháp và Tăng. Thầy đã chứng kiến rất nhiều trường hợp, có nhiều anh, chị quỳ trước Phật đài phát nguyện Quy y mà nước mắt cứ trào dâng, những giọt nước mắt hạnh phúc, những  giọt nước mắt sung sướng khi được làm đệ tử Phật. Cái giây phút ấy, tâm mình được mở ra, trí mình được sáng ra và đường giải thoát từ từ hé lộ trước mắt mình. Cái giây phút đó, tâm đạo của mình được khai sinh. Chúng ta, cho dù là bao nhiêu tuổi thì đó là tuổi của thế gian, tuổi của xuân, hạ, thu, đông.  Hàng đệ tử tại gia, ngày Quy y Tam Bảo là ngày mình được sinh ra trong giáo pháp.  Đó là ngày thiêng liêng, mầu nhiệm không khác gì ngày Đức Phật đản sinh. Do vậy, chúng ta cần phải ghi nhớ cái khoảnh khắc, cái giây phút, cái ngày vô cùng ý nghĩa này.

Đối với hàng đệ tử xuất gia thì cũng có một ngày đáng nhớ, không khác gì ngày Phật đản, không khác gì ngày được quy y. Đó là ngày được xuống tóc xuất gia.

Tổ Quy Sơn dạy: “Phù xuất gia giả, phát túc siêu phương, tâm hình dị tục, thiệu long thánh chủng, chấn nhiếp ma quân, dụng báo tứ ân, bạt tế tam hữu” 

Phàm làm người xuất gia là người nguyện cất bước lên một phương trời cao rộng. “Tâm hình dị tục” là tâm ý và tướng mạo phải khác người thế tục. Ở đây ta thấy, Tổ dạy rất kỹ, phải “tâm dị tục” và “hình dị tục”. Đầu tròn áo vuông là chỉ mới “hình dị tục” thôi. Chưa đủ. Người xuất gia phải “tâm dị tục” nữa. Tâm dị tục là tâm phải khác người đời, phải lấy phẩm hạnh, đạo đức, giới luật để trang điểm cho tâm. Từ tâm nó mới biểu hiện ra tướng.

Cạo bỏ râu tóc, khoác lên mình chiếc áo nâu sòng, bước những bước chân nhẹ nhàng, an lạc có uy nghi, chính là “hình dị tục”. Màu nâu là màu của đất, màu của sự nhẫn nại, bao dung, của sự hàm chứa không kỳ thị, màu của sự sinh trưởng. Khi người xuất gia mặc lên chiếc áo màu nâu thì tâm của mình cũng phải khởi lên những đặc tính như đất, khoác trên người mình chiếc áo màu lam, biết rằng đó là màu của khói hương, màu của giới đức thanh cao, màu của hạnh khiêm cung đáng quí.

“Thánh chủng” là hạt giống thánh. Trong trường hợp này cần hiểu là hạt giống giải thoát, giác ngộ, hạt giống của hiểu biết, yêu thương. “Thiệu long thánh chủng” là làm phải khởi, làm lớn mạnh thêm, hay nói khác hơn là phải nối tiếp và làm rạng rỡ cho được hạt giống Phật lớn dần trong ta và trong tất cả mọi người. Chấn nhiếp ma quân là trừ dẹp chướng ma. Ma có ngoại ma và nội ma. Ngoại ma là ma ở bên ngoài. Ma này không đáng sợ. Ma làm chướng ngăn đường tu đó chính là nội ma. Đó là tham, sân, si… và  những chướng ngại tâm thanh tịnh của mình.

Khi tĩnh tọa, không để tâm lăng xăng, nghĩ ngợi, vọng động về quá khứ hay tương lai đó là “Tọa bồ đề tòa, đại phá ma quân”. Chúng ta càng giữ tâm tĩnh lặng thì tâm thức càng bị quấy nhiễu bởi tham dục, sân hận, buồn ngủ, tâm bất an hay những nghi ngờ. Ngồi bất động tưởng chừng như nhàn hạ nhưng thật sự là đang chiến đấu mãnh liệt với ma quân, lúc ngoại chướng tác động khi nội ma phát khởi. Khi ấy chúng ta là một dũng sĩ lâm trận, chiến đấu với phiền não, bất thiện tâm chứ không phải ngồi để tâm muốn làm gì thì làm.

Có những tướng quân chiến thắng hàng vạn binh nhưng không thắng nổi mình. Người xuất gia là một kiện tướng tự chiến thắng lấy mình, phải chiến đấu còn hơn một tướng cầm quân xung trận. Vì vậy, mà mình phải có tư thế ngồi cho vững chải, tâm cho vững chãi để chiến thắng quân ma. Đó là nhiếp phục nội ma. Còn ngoại ma thì sao? Ngoại ma thì không nguy hiểm bằng. Khi tâm ta vững vàng, không có nhiễm ái, không vướng năm dục thì không có ma nào tác động được mình. Nhờ chiến thắng ma não phiền, công đức tu hành tỏa sáng thì ta mới có thể nói đến chuyện đền đáp bốn ân, cứu giúp chúng sanh trong ba cõi.

         Rằm tháng tư về, chúng ta nhớ ngày Đức Thích Ca Mâu Ni ra đời. Nhưng chúng ta cũng đừng quên ngày mình được làm đệ tử Phật, dù là ngày quy y hay xuống tóc. Ngày đó cũng quan trọng không kém ngày Rằm tháng tư. Chúng ta cũng có thể kỷ niệm ngày mình chào đời nhưng ngày đó không quan trọng bằng ngày mình được sinh ra trong giáo pháp của Đức Thế Tôn.