Lòng khắc khoải chưa nguôi thì lại nhận thêm một cuộc gọi đến từ Qarta. Tôi vừa mở máy alô thì đầu dây bên kia: “Thầy ơi con là An Ngọc đây”. Sau đó là tiếng khóc nức nở không nói được câu gì. Trong một khoảnh khắc tôi đã nhận ra tiếng nói ấy và mở lời: “Thầy biết rồi, chị An Ngọc, phu nhân cựu đại sứ Nguyễn Hoằng phải không?”.

Vâng ạ ... Thầy ơi .... Hoằng nhà con chắc không qua khỏi. Anh ấy bị bệnh MT  thầy ơi. . . Nói xong chị chuyển máy cho anh nói chuyện. 

Qua điện thoại, tiếng nói yếu ớt của anh, tôi gần như không nghe được một chữ gì ngoài  tiếng rên xiết. Chị thông ngôn lại, anh nói: “Thầy TC ở mãi trong trái tim tôi. Thầy TC ở mãi trong trái tim tôi... ”. Nghe xong, đôi mắt tôi nhòa đi. Không ức chế, tôi cứ để những giọt nước mắt làm theo việc của nó. Rồi bình tĩnh lại, tôi hướng dẫn anh quán niệm hơi thở theo phương pháp Phật dạy để giúp thân tuy đau nhưng tâm vẫn lành lặng,  yên bình,  tịch nhiên và anh đã làm theo. 

Mười lăm năm hành đạo ở Châu Âu, qua các đời đại sứ, Nguyễn Hoằng là cái tên tôi gắn bó sâu đậm nhất, nghĩa tình nhất. Tôi xem anh như một ông anh,  một người bạn tâm giao cốt nhục. 

Năm 2007,  tôi dành trọn một năm cho việc hoằng pháp ở Cộng hòa Séc và sau đó lập Hội Phật tử tại đây. Năm 2008, tôi đặt chân đến Ba Lan và Hungary để tiếp tục hành đạo. Sau đó, đạo tình bén duyên, sự gắn bó  giữa tôi trở nên thân thiết hơn với cộng đồng, với Hội người Việt Nam đặc biệt là đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan mà anh Hoằng làm đại sứ.

Đại sứ Nguyễn Hoằng tặng hoa năm 2010

Đại sứ Nguyễn Hoằng tặng quà năm 2011

Chị An Ngọc - Nguyễn Thị Châu Anh, Phu nhân cựu đại sứ Nguyễn Hoằng 

Tôi còn nhớ rất rõ một buổi chiều đầu năm 2010, sau Lễ Thượng nguyên - Lễ cầu an cho bà con cộng đồng  - là lễ quy y Tam Bảo.  Trước khi vào lễ tôi thân mật tiếp đại sứ Nguyễn Hoằng và phu nhân - chị Nguyễn Thị Châu Anh.  

Trong lúc trò chuyện chị thưa việc: 

• Bạch thầy một phu nhân đại sứ như con làm công tác ngoại giao thì không thể không nâng cốc rượu.  Vậy thì làm sao con có thể Quy y Tam Bảo và giữ trọn vẹn Năm nguyên tắc đạo đức? 

• Thưa chị - tôi nói- mỗi lần chị nâng cốc rượu lên, đây là một nghi lễ ngoại giao hay chị đang hưởng thụ? Một hớp rượu của chị đem lại lợi ích cho hai quốc gia, hay chí ít cũng đem lại lợi ích cho cộng đồng người Việt tại Ba Lan hay chị đang ăn chơi? Rõ ràng cốc rượu này là cái lễ, mang tầm quốc gia và quốc tế; nó lợi ích lớn lắm chứ. 
  

Nói chưa hết câu thì tôi nhìn thấy chị mỉm cười, còn anh Hoằng thì khuôn mặt đầy rạng rỡ. Thế là Anh vỗ mạnh tay vào đầu gối chị rồi thốt lên: “Em đảnh lễ thầy, xin quy y ngay cho anh”. Tôi nói đùa “Em qui y cho em chứ sao em qui y  cho anh được”. Rồi tất cả cùng cười. 

Tôi nhớ trong dịp đó hàng loạt cán bộ, nhân viên Sứ quán đều phát tâm quay về nương tựa Ba ngôi cao quý. Và, chị Châu Anh  có  pháp danh An Ngọc từ đó. 

Thế rồi mỗi năm 2 - 3 lần sang Châu Âu, Ba Lan là một trong những điểm đến không thể thiếu trong lịch trình của tôi. Có những lúc lịch hoằng pháp khá dày, tôi không đến được Sứ quán chào hỏi thì thế nào anh cũng lên chùa để anh em được gặp nhau. Thế rồi tôi ở quê nhà, cứ 1 vài tháng anh lại gọi điện về thăm. Nghĩa tình cứ như vậy ngày một gắn kết bền lâu.

Nhớ lại những ngày đầu hành đạo tại Ba Lan, khi chùa Thiên Việt còn nằm trên mảnh đất thuê, tình đồng bào, nghĩa đạo pháp thật đẹp. Nhưng kể từ chùa Thiên Việt không còn tồn tại do vì phải trả đất lại cho chủ thì phong trào mua đất làm chùa lại vô cùng cam go. Cái cam go không phải vì tài chính mà vì sự bất hoà từ một bộ phận ban kiến thiết xây dựng. Không phải thiếu sự ủng hộ từ quần chúng mà chính là người trong mà toàn chỉ bàn ra, đất phải mua ở chỗ này,  chùa phải xây theo kiểu kia. Không phải các nhà chức trách thiếu quan tâm mà chỉ vì tâm đạo của một số người còn mong manh quá. Vậy nên nẻo đạo gập ghềnh. Để rồi nỗi đau buồn nhất vẫn là ... người hướng đạo và những người đứng  đầu. 

Trong một pháp thoại tôi đã không cầm được nước mắt. Anh ngồi bên dưới khép đôi mắt lại, chị đưa chiếc khăn,  anh cầm lên, lau đôi má rồi cho khăn vào túi. 

Xong pháp thoại, giữa lúc đông người anh bước lên ôm tôi thật chặt rồi nói “Chí đạo kiên cường nhé thầy”. Tôi mỉm cười: “Anh phải ủng hộ nhé”. Anh nói tiếp: “Đó là trách nhiệm của chúng ta”. Tôi thầm nghĩ, thật khó có một Đại sứ  mà nhiệt huyết, nhiệt tâm dành cho cộng đồng lớn đến thế. 

Rồi một buổi sáng tôi nhận được điện thoại từ anh: Thầy ạ, tôi đã mãn nhiệm kỳ đại sứ tại Ba Lan rồi, giờ chuẩn bị nhận nhiệm vụ mới tại Qarta. Thầy muốn đi Qarta bất cứ lúc nào cứ gọi điện nhé. Thế rồi anh em thưa dần những cuộc hội ngộ. 

Cuối năm 2018, nhân kỷ niệm 100 năm ngày quốc khánh cộng hòa Ba Lan, được tổ chức tại Cung điện Văn hóa và Khoa học (Palac  Kultury i Nauki) Ba Lan, tôi cũng được thư mời tham dự sự kiện này. Điều thú vị là được gặp lại các quan chức chính phủ Cộng hoà Ba Lan đặc biệt là các cựu đại sứ Việt Nam qua các thời kỳ. Số lượng khách khá đông, nhất là nhiều đoàn khách quốc tế. Các vị cán bộ đại sứ quán Việt Nam rất chu đáo,  đứng ở trước cửa đón chào, trong khi chị  An Ngọc thì đứng nói chuyện với một số vị khách. Thấy tôi, chị bước nhanh ra chào rồi đưa vào trong. Sau đó anh bước tới bắt tay rồi ôm lấy tôi, một niềm xúc động trào dâng mà  5 - 6 năm mới gặp lại. 

Kỉ niệm năm 2018

Mặc dù cuộc trò chuyện rất vui, vẫn không giấu được nỗi buồn hằng trên khuôn mặt của anh chị. 

Sau buổi cơm tối, trước khi khai mạc lễ chị cầm tay tôi kéo ra hành lang rồi tâm sự: Vợ chồng con đã nghỉ hưu nhiệm kỳ đại sứ tại Qarta rồi thầy ạ. Tuy nhiên, do bệnh tình của nhà con quá nặng, nên phải tiếp tục ở lại Doha điều trị. Toàn bộ kinh phí trị bệnh đều do hoàng gia Qarta đài thọ. Tôi vui vì công trạng của anh quá lớn góp phần giúp quốc gia hợp tác, phát triển; nhưng buồn vì căn bệnh của anh quá nặng. Trông anh xuống sắc, phong thái không còn như xưa. 

Năm tháng trôi qua, Covid19 đã làm thay đổi mọi trật tự của thế giới. Lịch trình hành đạo Châu Âu của tôi gần như xếp vào quá khứ. 

Trước đây thi thoảng bà con cũng gọi điện về tâm sự với những buồn vui trong việc tu tập, hành đạo, việc kinh doanh,  buôn bán, mưu sinh ... Nhưng mấy tháng nay, những tin nhắn,  những cuộc gọi về hầu như là không có gì ngoài chủ đề bệnh và chết. 

Vẫn biết chết là cặp phạm trù cùng có mặt hiển nhiên với sinh. Ra đi là quy luật tất yếu ngầm báo từ khi ta đến. Thế nhưng trò chơi tử sinh này quá khắc nghiệt với con người. Chỉ duy nhất một lần rồi vĩnh viễn ra đi mà ta hoàn toàn không biết trò chơi tiếp theo là với những ai và ở đâu. 

Những năm tháng gian khó để chung tay xây dựng ngôi chùa mang tên Nhân Hoà cho cộng đồng người Việt tại Ba Lan, những người kề vai sát cánh , chịu trăm cay ngàn đắng với tôi phải nói đến, thầy Đức Đạt,  Phật tử Viên Đức - Hà Minh Hiển, anh Lê Thiết Hùng, anh Hoàng Mạnh Huê, anh Khánh Ngộ - Lê Văn Mừng, chị Diệu Lan - Nguyễn Thị Huệ, anh Tuấn ASG, anh Võ Văn Long, anh Khang - Khánh Thịnh,  anh Hoà - Khánh Thuận, anh Mích và phu nhân chị An Phúc, anh Lương Quang Chỉnh, anh Nguyễn Công Diễn cùng biết bao Phật tử thầm lặng phụng sự hy sinh. Trong số đó, anh Nguyễn Hoằng - một nhà chức trách, một người bạn, một Phật tử tôn kính Tam Bảo, hết lòng vì quê hương, tổ quốc và cộng đồng xa quê- người mà tôi cho là đã có công đức không nhỏ để có được chùa Nhân Hoà hôm nay.

Giờ thì chùa Nhân Hoà đã vững chải giữa lòng  Warsaw , trở thành biểu tượng của văn hóa Việt, đạo  Phật Việt  vùng xứ tuyết trời Âu, nhưng người bạn thân của tôi thì đã chuyển công tác, buồn hơn nữa là khả năng ngắm ngôi chùa Nhân Hoà thêm một lần nữa đã không còn. 

Anh Hoằng! Có lẽ lúc này là khoảnh khắc mầu nhiệm nhất để chúng ta cảm nghiệm hai chữ vô thường ngay nơi tấm thân mình. 

Kính chúc anh:

Thân tại vô thường tâm tại an

Dòng chảy như nhiên chớ bàng hoàng

Sinh tử lẽ đời không vướng bận

Mỉm cười một kiếp với nhân gian.

Trí Chơn