Mỗi năm, cứ đến ngày 20/11, lòng chúng ta lại thấy xao xuyến khi nghĩ về những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường, về những 20/11 đã chìm trong quá khứ, về bạn bè, trường lớp, về một thời “nhất quỷ nhì ma,” và đặc biệt là về những người thầy.

Thầy cô, chỉ với hai tiếng thôi mà sao ta lại cảm thấy cao quý và thiêng liêng đến vậy. Có lẽ rằng, tình yêu nghề, yêu trẻ thơ đã ngấm sâu vào trong mỗi con người. Để đến khi trở thành những thầy giáo, cô giáo sự nhiệt huyết, tận tình trong mỗi con người lại dâng trào lên. Thầy cô chính là những người dẫn đường chỉ lối cho mỗi người chúng ta vững bước trên con đường đời của riêng mình, người vun đắp những ước mơ của ta vào một tương lai tươi sáng hơn.

Ông bà ta từng dạy:

Muốn sang thì bắc cầu kiều

Muốn con hay chữ phải yêu kính thầy

Tình thầy trò là tình cảm gì đó vô cùng thiêng liêng được tri thức soi đường và trí tuệ chắp cánh. Trong tình thầy trò có sự hiện hữu của lý tưởng cao đẹp, của đức tin mãnh liệt, của niềm kỳ vọng lớn lao, của lòng biết ơn sâu sắc và cả sự hy sinh vô bờ. Như câu ca dao: Cơm cha áo mẹ chữ thầy hay Không thầy đố mày làm nên.

Trong bất cứ xã hội nào, ở lĩnh vực nào thì cương vị của người thầy luôn luôn giữ một vị trí quan trọng, cho dù vị thầy ấy là thầy dạy nghề hay là thầy dạy chữ và đặc biệt hơn hết là những người thầy đưa chúng ta đến đời sống đạo đức tâm linh. Đó là các vị gắn liền với hình ảnh chiếc áo nâu bình dị và gương mặt rạng ngời sự an lạc, từng bước chân nhẹ nhàng thảnh thơi để ta tựa nương khi hụt hẫng khổ đau. Qua những bến sông đời giữa muôn trùng duyên khởi trong cõi ta bà, quý thầy là những bậc ân sư đã và đang hướng dẫn chúng ta trên con đường giác ngộ cho tự thân và tha nhân. Thế cho nên, tình Thầy trò trong đạo là một tình cảm vô cùng thiêng liêng và sâu sắc.

Trong Kinh Ưu Bà Tắc, Đức Phật đã dạy rằng: “Xem học trò như đứa con một của mình mà không cần sự trả ơn, không vì tiếng tăm, không vì lợi dưỡng, cũng không cầu sự vui cho chính mình”. Người thầy mà Đức Phật nhắc đến chẳng những là người có tri thức và đạo đức mà còn thể hiện tuyệt đối lòng từ bi vô ngã vị tha trong việc dạy dỗ.  Điều này cho thấy tính cách thiêng liêng của tình Thầy trò trong đạo thật là cảm động và Đức Phật là bậc thầy điển hình vẹn toàn cả tri thức và đời sống thánh thiện tuyệt đối, cho nên Ngài giáo hóa thành công một cách nhẹ nhàng mọi người từ vua chúa cho đến hàng trưởng giả, hay thứ dân trong xã hội đương thời. Ngài truyền thụ bằng cái tâm từ bi, vô thường, không vì lợi danh. Ngài như bóng đại thụ che chở cho chúng con, là ánh đuốc soi đường cho chúng con trong bóng tối vô minh, giữa cuộc đời giông bão như ông lái đò luôn vững tay chèo con thuyền đưa chúng sanh qua bến bờ giải thoát.

Có lẽ không gì có thể diễn tả hết tấm lòng bao dung rộng lớn của những vị thầy tâm linh, các Ngài vẫn hằng ngày miệt mài đưa bao lữ khách sang sông quay về bến giác. Chính vì thế mà hàng hậu học chúng ta cũng phải nên gieo trồng và phát huy tri thức của mình bằng cách đặt hết tâm trí vào việc học tập; vì đi theo con đường Phật dạy là phải hướng sự nghiệp của mình đến trí tuệ giải thoát. Cùng với việc mở mang trí tuệ, phải tiếp nối được nếp sống đạo hạnh của thầy, noi gương thầy mà chăm chỉ rèn luyện đạo đức, kế thừa những phẩm chất tốt đẹp của tiền nhân.

“Một lời dạy khắc ghi trong tâm khảm

Cả cuộc đời giáo dưỡng quá thâm sâu

Cõi phù sinh đâu có dễ tìm cầu

Ân Thầy Tổ xin tôn thờ mãi mãi”

Ngọc Ánh